Jerzy Leszek Olszewski, który przyszedł na świat 12 czerwca 1937 roku w Hajnówce, był wybitnym polskim geografem, a jego wkład w nauki przyrodnicze był znaczący. Zmarł 11 sierpnia 2015 roku w Kielcach, pozostawiając po sobie nie tylko dorobek naukowy, lecz także niezatarte ślady w lokalnej społeczności.
Olszewski był specjalistą w zakresie fitoklimatologii oraz ekologii, gdzie jego wiedza i doświadczenie zdobyte na przestrzeni lat zyskały uznanie w środowisku akademickim. Posiadał stopień doktora habilitowanego i był pracownikiem Zakładu Badań Ssaków PAN. W swojej karierze akademickiej pełnił znaczące funkcje, w tym stanowisko profesora nadzwyczajnego w Akademii Świętokrzyskiej im. Jana Kochanowskiego.
W latach 1996–1999 Olszewski sprawował również urząd dziekana Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach. Jego pasje nie kończyły się jedynie na nauce; był także aktywnym krajoznawcą i fotografikiem, co świadczy o jego szerokich zainteresowaniach oraz zaangażowaniu w życie społeczne.
Życiorys
Jerzy Leszek Olszewski był człowiekiem o bogatym dziedzictwie rodzinnym, który swoje życie i karierę związał z nauką i badaniami naturalnymi. Urodził się jako syn Wacława Olszewskiego, pracownika kolei leśnej w Puszczy Białowieskiej, oraz Walerii z Rodziewiczów, mającej białoruskie korzenie. W 1960 roku zakończył swoją edukację na Uniwersytecie Wrocławskim, gdzie jego praca magisterska, poświęcona meteorologii, została napisana pod okiem prof. Antoniego Kosiby. Badania te prowadził w Wrocławiu oraz na Szrenicy w latach 1956–1959.
W 1970 roku uzyskał stopień doktora na Uniwersytecie Warszawskim, opierając swoją dysertację na temat kompleksowego ujęcia klimatu północno-wschodniej Polski. Osiemnaście lat później, w 1986 roku, obronił pracę habilitacyjną zatytułowaną Rola ekosystemów leśnych w modyfikacji klimatu lokalnego Puszczy Białowieskiej, co przyniosło mu tytuł doktora habilitowanego.
W początkowych latach swojej kariery rozpoczął pracę w Katedrze Meteorologii i Klimatologii na Uniwersytecie Wrocławskim. Już w 1960 roku dołączył do Zakładu Geofizyki PAN, a nieco później przeszedł do Zakładu Badań Ssaków PAN, gdzie w 1962 roku objął prowadzenie Pracowni Bioklimatologii. Na początku lat siedemdziesiątych współtworzył ekspozycję Muzeum Przyrodniczo-Leśnego Białowieskiego Parku Narodowego, które otwarto w 1972 roku.
W marcu 1987 roku rozpoczął pracę w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach, która w 2000 roku przekształciła się w Akademię Świętokrzyską, gdzie wspiął się na pozycję profesora nadzwyczajnego oraz kierował Zakładem Meteorologii i Bioklimatologii. W latach 1996-1999 pełnił funkcję dziekana na kieleckim wydziale matematyczno-przyrodniczym. Po przejściu na emeryturę w 2007 roku, aż do 2014 roku prowadził zajęcia na Wydziale Turystyki i Rekreacji Prywatnej Wyższej Szkoły Ochrony Środowiska w Radomiu.
Olszewski stał się autorytetem w dziedzinie klimatologii kompleksowej, fitoklimatologii i ekologii, zajmując się m.in. badaniem klimatu Gór Świętokrzyskich oraz różnorodnością topoklimatu i biotopoklimatu Kielc. Jego badania obejmowały także warunki klimatyczne w Górach Chełmowych, na torfowisku Białe Ługi czy w Chęcińsko-Kieleckim Parku Krajobrazowym.
W 1992 roku zaproszono go jako konsultanta do Instytutu Ewolucyjnej Morfologii i Ekologii Zwierząt im. A.N. Siewiercowa Rosyjskiej Akademii Nauk, gdzie pracował nad badaniami ekoklimatycznymi. Jako promotor, był odpowiedzialny za około 200 prac licencjackich oraz dysertacji doktorskiej Grzegorza Żarnowieckiego z 1992 roku. Pełnił też funkcje w różnych towarzystwach naukowych, takich jak Kieleckie Towarzystwo Naukowe czy Polskie Towarzystwo Ekologiczne, a także był członkiem Rady Naukowej Świętokrzyskiego Parku Narodowego w latach 1991-1995.
Dodatkowo, Olszewski działał w Towarzystwie Przyjaciół Białowieży i był wykładowcą na kursach przewodnickich PTTK, gdzie prowadził koło turystyczne „Barć”. W 1970 roku, wspólnie z Januszem Bogdanem Falińskim oraz Czesławem Okołowem, opublikował przewodnik turystyczny pt. Trzy dni w Puszczy Białowieskiej. Jego zainteresowania artystyczne obejmowały również fotografię; w 1966 dyplomem wyróżniono go za zdjęcie budynku z XIX wieku, a jego prace można było oglądać podczas wielu wystaw.
Olszewski był laureatem licznych nagród, w tym Złotego i Srebrnego Krzyża Zasługi oraz Odznaki „Zasłużony Białostocczyźnie”. Zmarł 17 sierpnia 2015 roku w Kielcach i został pochowany na cmentarzu w Białowieży, pozostawiając po sobie dziedzictwo w postaci licznych osiągnięć naukowych oraz wykształconych i zmotywowanych studentów.
Przypisy
- a b c d e f g Krzysztof Jarzyna: Jerzy Leszek Olszewski (1937–2015), „Rocznik Świętokrzyski. Seria B – Nauki Przyrodnicze”, nr 36/2015, s. 161–167.
- a b c d e f Piotr Bajko: Olszewski Jerzy Leszek (1937–2015), prof. dr hab.. encyklopedia.puszcza-bialowieska.eu. [dostęp 10.04.2018 r.]
Oceń: Jerzy Leszek Olszewski