Leszek Jańczuk

---

Życiorys

Leszek Jańczuk, jako syn pastorów, ma bogate dziedzictwo duchowe. Jego dziadek, Jakub Jańczuk, był jednym z 199 duchownych aresztowanych w 1950 roku, co świadczy o trudnych czasach dla jego rodziny. Mikołaj, jego ojciec, zajmował się kolportowaniem Biblii do ZSRR, a kontakt z Władysławem Szatyńskim z Wolnych Badaczy z Białegostoku, nawiązał za pośrednictwem lublinian.
Julian Grzesik, znany „przemytnik” Biblii, relacjonował, jak Mikołaj Jańczuk oraz jego wspólnicy dostarczali literaturę religijną do ZSRR, wykorzystując do tego maszynistów kolejowych. Interesująca była działalność Mikołaja, którą obserwowała Służba Bezpieczeństwa, a ich notatki z 1985 roku wskazywały na jego kontakty z duchownymi z krajów kapitalistycznych, takich jak Kanada, Finlandia i Niemcy Zachodnie.
Podczas wizyty Billy’ego Grahama w Białymstoku w 1978 roku, Leszek powierzył swoje życie Chrystusowi. Uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego z BJN, gdzie zakończył edukację w 1985 roku, zdobijając maturę. Następnie, w latach 1985–1987, odbył dwuletnią służbę wojskową jako radiotelegrafista.
W 1995 roku ukończył studia teologiczne w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, gdzie obronił pracę magisterską pod kierunkiem ks. prof. Manfreda Uglorza, zatytułowaną „Czas 7. trąby według Objawienia św. Jana”. W latach 1998–1999 odbył studia podyplomowe w zakresie „Przekład Biblii” na Vrije Universiteit w Amsterdamie. W 2005 roku, na Wydziale Teologicznym ChAT, uzyskał stopień naukowy doktora. Jego rozprawa dotyczyła „Przemilczanych αἱ ἑπτὰ βρoνταί Apokalipsy św. Jana”, a promotorem był bp prof. dr hab. Wiktor Wysoczański.
Jańczuk brał udział w ekumenicznym przekładzie Nowego Testamentu w latach 1996–2001. Jego współpraca z księdzem Jerzym Banakiem zaowocowała stworzeniem „Biblii dla dzieci”, która została wydana w 2001 roku. W latach 2002–2004 Jańczuk współpracował z Banakiem przy redagowaniu kwartalnika „Bliżej Biblii”, a w 2005 roku do 2008 roku był członkiem redakcji czasopisma „Pentekoste”. Publikował także w wielu innych czasopismach, takich jak „Chrześcijanin”, „Na Początku…” oraz „Pielgrzym Polski”. Jest autorem około 130 publikacji naukowych.
Jańczuk obecnie pełni rolę wykładowcy w Wyższej Szkole Teologiczno-Społecznej. W latach 2002–2004 był również pastorem. Od 2010 roku jest stowarzyszonym członkiem Stowarzyszenia Biblistów Polskich, a także współpracował z kanałem telewizyjnym Religia.tv.
W latach 2017–2018, Jańczuk przeprowadził lustrację duchownych Kościoła Zielonoświątkowego, badając ich ewentualną współpracę z Służbą Bezpieczeństwa w era PRL.

Jest także aktywne zaangażowany w tworzenie Wikipedii, gdzie redaguje artykuły w wielu językach. Jego prace związane z badaniami nad rękopisami Nowego Testamentu, są wysoko cenione i wymieniane w gronie wartościowych publikacji przez serwis PSNT.pl.

Ekumeniczny przekład Nowego Testamentu

Leszek Jańczuk aktywnie uczestniczył w pracach nad ekumenicznym przekładem Nowego Testamentu. Jego wkład obejmował nie tylko stworzenie przekładu Apokalipsy św. Jana, ale również współautorstwo Ewangelii według św. Łukasza, Marka, Mateusza oraz Listów św. Jana. Był on częścią zespołu tłumaczy, który zajmował się Ewangeliamy synoptycznymi. Współpracował przy tłumaczeniu Listów św. Jana z ks. Jerzym Banakiem.

Po wydaniu ekumenicznego przekładu Nowego Testamentu, jego język stanowił przedmiot badań i analiz w środowisku akademickim. Poloniści związani z Uniwersytetem Gdańskim i Uniwersytetem Warszawskim, w tym m.in. prof. Bożena Szczepińska oraz dr Krystyna Długosz-Kurczabowa, wyrazili swoje zastrzeżenia do publikacji, wskazując na „nadmierną modernizację języka” oraz porzucenie tzw. „stylu biblijnego”.

W odpowiedzi na krytykę, Leszek Jańczuk, wraz z ks. Banakiem, podjął publiczną obronę ekumenicznego przekładu, publikując artykuły w takich czasopismach jak „Roczniki Teologiczne Warszawsko-Praskie”, „Niedziela”, „Chrześcijanin”, „Pielgrzym Polski” oraz w kwartalniku „Słowo i Życie”. Dodatkowo, w latach 2002–2004 temat ten był również podejmowany w artykułach w „Bliżej Biblii”.

Podczas tych dyskusji, Leszek Jańczuk wspólnie z ks. Jerzym Banakiem bronił koncepcji tłumaczenia, argumentując na rzecz doboru odpowiednich form językowych oraz leksykalnych, podkreślając, że kluczową zasadą, którą kierowali się tłumacze, była wierność oryginałowi.

Jednym z efektów jego pracy nad przekładem Nowego Testamentu były także ekumeniczne wystąpienia organizowane w kościołach prawosławnych i katolickich, co przyczyniło się do pogłębienia dialogu międzywyznaniowego.

Poglądy

Leszek Jańczuk, wybitny myśliciel i teolog, podzielił się swoimi inspiracjami dotyczącymi pracy nad tekstem Biblii. W swoich przemyśleniach zwraca uwagę na głębokie znaczenie Słowa Bożego, które nadaje sensy naszej egzystencji. Daje nam możliwość pokonywania codziennych trudności oraz wprowadza stan wewnętrznego spokoju, oddalając pesymizm i lęki, związane z przyszłością. Podkreśla, że Biblia to nieprzemijająca księga życia, różnorodnie interpretowana i aktualna w różnych epokach.

Słowo Boże nadaje naszemu życiu głęboki sens, pozwala wznieść się ponad trudności codziennego życia, oddala wszelki pesymizm, nihilizm, ustępuje lęk przed przyszłością i nie straszna wydaje się śmierć. Biblia jest księgą życia i choć mijają tysiąclecia nic nie zapowiada jej zmierzchu.

Krytyka poglądów ewangelisty Reinharda Bonnkego, który interpretuje fragment z Ewangelii według Mateusza jako opisujący zmiany w Nowym Przymierzu, jest kolejnym z aspektów myśli Jańczuka. Wskazuje on, że położenie „autostrady do nieba” na Golgocie nie zwalnia ludzi z wąskiej drogi prowadzącej do zbawienia. Jego obawy dotyczą także kultu osobowości tzw. „mężów Bożych”, podkreślając, że nie jest to ścieżka, którą powinni naśladować wierni.

W kontekście współczesnych realiów Kościoła Zielonoświątkowego, Jańczuk krytycznie ocenia jego proamerykańskie i prozachodnie nastawienie. Zamiast tego, zwraca uwagę na wartości duchowe Wschodu, które mogą być uważane za godne naśladowania. Ponadto w swoich pracach sprzeciwia się nadmiernie dosłownej interpretacji Pisma Świętego.

Analizując biblijne proroctwa, zwraca uwagę na postać Eliasza, który wykonał jedynie część swoich wskazówek, podczas gdy resztę należało do jego następców. Podobnie odnosi się do Judasza Iskarioty, onego z dwunastu apostołów, który również ma swój udział w elementach proroctwa. Autor dostrzega w literaturze pięknej, w szczególności rosyjskiej z XIX wieku, odniesienia do profetyzmu, argumentując, że Jahwe przekazuje swoje intencje poprzez proroków, co w erze racjonalizmu potwierdza autentyczność proroctw.

W swoich opiniach Jańczuk także krytykuje tendencje dopasowywania proroctw, zwłaszcza tych z Apokalipsy, do bieżących wydarzeń, co wydaje się zaburzać prawdziwy sens przekazów biblijnych. Recenzując książkę „Bóg urojony” autorstwa Dawkinsa, porównuje go do Goliata, podkreślając, że takie dystansujące się dzieła oczyszczają Kościół z ludzi zagubionych w swojej wierze.

W swoich badaniach zauważa wpływ teorii ewolucji na współczesną kulturę, wskazując na spadek twórczości artystycznej. Jego zdaniem, to prowadzi do braku nowatorskich arcydzieł w literaturze i muzyce. Jako zwolennik ekumenizmu, Jańczuk jest przekonany, że zbliżenie różnych wyznań jest możliwe jedynie przez wspólne dążenie do zgłębiania Słowa Bożego, przy jednoczesnym zachowaniu prawdy historycznej.

Wartości teologiczne i ich egzegeza znajdują odzwierciedlenie w jego publikacjach. Jańczuk podejmuje kontrowersyjne tematy, ale zawsze unika skrajnych postaw zarówno fundamentalizmu, jak i liberalizmu, stanowiąc w ten sposób głos rozsądku w dyskusjach na temat interpretacji Pisma Świętego.

Publikacje

Książki

W dorobku Leszka Jańczuka znajdują się istotne pozycje książkowe, które mają znaczenie dla ewangelikalnej literatury teologicznej:

• „Biblia dla dzieci” autorstwa ks. Jerzego Banaka i ks. Leszka Jańczuka, wydana w 2002 roku z wznowieniami w 2004 oraz 2010 roku, wyd. Opoka, 2002, ISBN 978-83-913256-5-0, nie posiada numerów stron,
• „Stanisław Krakiewicz – wieloletni zwierzchnik Zjednoczonego Kościoła Ewangelicznego” to publikacja wydana przez Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe w 2023 roku, obejmująca 268 stron, ISBN 978-83-62775-61-3,
• „Chrześcijanie Wiary Ewangelicznej na Białostocczyźnie (1928–1988)”, planowane wydanie w 2024 roku, z 256 stronami, ISBN 978-83-62775-71-2.

Artykuły naukowe

Wybór artykułów naukowych, które wykazują wkład Leszka Jańczuka w badania teologiczne, jest obszerny:

• Jerzy Banak, Leszek Jańczuk. „O ekumenicznym tłumaczeniu Nowego Testamentu”. Roczniki Teologiczne Warszawsko-Praskie 1, s. 69–90, 2001. ISSN 1643-4870,
• „Pięćdziesiąt Biblii Konstantyna”. Baptystyczny Przegląd Teologiczny Tom IV-V (2008–2010), s. 215–218. ISSN 1730-0592,
• „Biblijna symbolika trąby” w: „Więcej szczęścia jest w dawaniu aniżeli w braniu”, Księga pamiątkowa dla Księdza Profesora Waldemara Chrostowskiego, T. 2. Warszawa, Stowarzyszenie Biblistów Polskich, 2011, s. 717–736. ISBN 978-83-7232-983-7,
• „Spór o jedność literacką Apokalipsy na przełomie XIX i XX w.” w: „Nie wstydzę się Ewangelii”, Księga pamiątkowa dla Biskupa Profesora Zbigniewa Kiernikowskiego, Warszawa, Stowarzyszenie Biblistów Polskich, 2011, s. 177–193. ISBN 978-83-7232-984-4,
• „Chrześcijanie Wiary Ewangelicznej na Podlasiu w latach 1928–1953”. Studia Theologica Pentecostalia, 1, s. 95–148, 2013. WSTS, ISSN 2300-729X,
• „Ewolucja funkcji prezbitera okręgowego w Kościele Zielonoświątkowym na przykładzie Podlasia”. Theologica Wratislaviensia, 9, s. 127–140, 2014. EWST, ISSN 1734-4182,
• „Fenomen profetyzmu w literaturze rosyjskiej XIX i początku XX wieku”. Studia Theologica Pentecostalia, 2, s. 107–132, 2014. WSTS,
• „Novum Instrumentum omne”. Rocznik Teologiczny, (LVI) z. 1, s. 27–40, 2014. ChAT, ISSN 0239-2550,
• „Spory konfesyjne podczas prac nad ekumenicznym przekładem Nowego Testamentu”. Collectanea Theologica, 1/84, s. 70–95, 2014. UKSW,
• „Historia Srebrnej Biblii” w: „Bóg dotrzymuje Słowa”, Księga jubileuszowa prezbitera Konstantego Wiazowskiego. Warszawa: Wydawnictwo Uczelniane WBSTWydawnictwo Słowo Prawdy, 2015, s. 77–85. ISBN 978-83-86586-38-7,
• „Historia wydań gockiej Biblii”. Rocznik Teologiczny, (LVII) z. 2, s. 123–136, 2015. ChAT, ISSN 0239-2550,
• „Przyczyny rozwoju pentekostalizmu w Ameryce Łacińskiej”. Rocznik Teologiczny, (LVIII) z. 1, s. 123–135, 2016. ChAT, ISSN 0239-2550,
• „Ekumenizm polskiego środowiska ewangelikalnego”. Roczniki Teologiczne, T. LXIII, z. 7, s. 171–189, 2016. KUL,
• „Procesy integracyjne oraz dezintegracyjne w polskim środowisku ewangelikalnym”. Ex Nihilo, 2(16), s. 8–35, 2016. UJ,
• „Wspólnoty pentekostalne w Polsce i ich klasyfikacja”. Łódzkie Studia Teologiczne, T. 25, nr 4, s. 29–42, 2016. Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi,
• „Liczba 666 w historii egzegezy”. Studia Theologica Pentecostalia, T. IV, s. 33–58, 2016. Wyższa Szkoła Teologiczno-Społeczna, ISSN 2300-279x,
• „Demonologia Kościoła Zielonoświątkowego w RP – ujęcie historyczne”. Ex Nihilo, Z. 1, s. 75–97, 2016. UJ,
• „Datowanie Apokalipsy w świetle głosów tradycji”. Ruch Biblijny i Liturgiczny, 71/1, s. 37–52, 2018,
• „Plan operacyjny częściowej likwidacji tzw. sekt w Polsce w 1949 roku”. Rocznik Teologiczny, Nr LXII, z. 1, s. 127–143, 2020.

Artykuły popularne

Oto publikacje, które przybliżają tematy teologiczne szerszemu gronu odbiorców:

• „Kim jest Melchisedek?”. Chrześcijanin 11-12, s. 8–9, 1994,
• „Paweł z Tarsu – apostoł narodów”. Chrześcijanin 7-8, s. 5–7, 1995,
• „Niewiasta przyobleczona w słońce i księżyc”. Chrześcijanin 7-8, s. 22–25, 1996,
• „Potomstwo Niewiasty”. Chrześcijanin 11-12, s. 16–19, 1996,
• „O przekładzie i interpretacji biblijnych tekstów”. Chrześcijanin 1-2, s. 16–18, 1998. ISSN 0209-0120,
• „Pierwsze przekłady biblijne na języki narodowe”. Bliżej Biblii Nr 1, s. 41–42, 2002. ISSN 1643-9406,
• „Pierwszy białoruski przekład Biblii”. Bliżej Biblii Nr 3, s. 16–17, 2002. ISSN 1643-9406,
• „Dlaczego czytamy Biblię?”. W: „Wprowadzenie do nauki o Biblii oraz doktryny i praktyki ruchu zielonoświątkowego” pod red. Elżbiety Bednarz, Romualda Tomaszewskiego, Warszawa: WST, 2010, s. 76–78. ISBN 978-83-931718-0-4,
• „Koniec świata według Apokalipsy”. Chrześcijanin Nr 07-12, s. 8–11, 2011. ISSN 0209-0120,
• „William Aschley „Billy” Sunday”. Pentekoste 9, s. 17–22, maj 2012,
• „Charyzmaty w starożytnym Kościele”. Chrześcijanin 2016, nr 7-9, s. 8–9,
• „Wizyta Billy’ego Grahama w Moskwie (1982)”. Słowo Prawdy 2018, maj/czerwiec, s. 24–26.

Internetowe

Leszek Jańczuk przyczynił się także do wiedzy teologicznej publikując materiały w sieci:

• „Dusza w dziejach myśli europejskiej”,
• „Wstęp do Nowego Testamentu”,
• „Tekst Nowego Testamentu. Rękopisy greckie, przekłady I tysiąclecia, tekst drukowany”,
• „Teologia Nowego Testamentu”,
• „Siedem listów do siedmiu Kościołów”,
• „Filozofia dziejów”,
• „Joachim de Fiore – jego dzieło i wpływ na potomnych”.

Konsultacja teologiczna

W dziedzinie konsultacji teologicznej, można wyróżnić kilka wartościowych pozycji:

• Jacques Ellul: „Anarchia i chrześcijaństwo”, przeł. Justyna Gru i Aleksandra Dudra. Kraków, Poznań: Oficyna „Bractwa Trojka”, 2015. ISBN 978-83-939965-4-4, nie zawiera numerów stron,
• Rudolf Bubik: „Walka duchowa”, przeł. Daniela Folwarczna. Albrechtice: Křesťanský život, 2016. ISBN 978-83-939965-4-4, brak numerów stron,
• Robert Boryczka: „Od cieni i obrazów ku rzeczywistości”, Albrechtice: WSTS, 2019. ISBN 978-83-937598-7-3, brak numerów stron in książce.

---

Oceń: Leszek Jańczuk

---