Jarosław Perszko

---

Życiorys

Jarosław Perszko przyszedł na świat oraz dorastał w Hajnówce. Ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Curie-Skłodowskiej, a następnie kontynuował naukę na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydział Sztuk Pięknych tej uczelni był miejscem, gdzie w 1989 roku obronił dyplom z wyróżnieniem w Pracowni Rzeźby prowadzonej przez prof. Hannę Brzuszkiewicz. Po ukończeniu studiów, w latach 1989–1990, zyskał doświadczenie jako asystent prof. Adolfa Ryszki w Zakładzie Rzeźby.

Od 1997 roku, zaangażowany jest w pracę w Zakładzie Rysunku, Malarstwa i Rzeźby Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej, gdzie zdobył stanowisko pracownika naukowo-dydaktycznego. W 2002 roku uzyskał tytuł adiunkta w Katedrze Architektury Wnętrz.

Artysta, jako inicjator oraz współzałożyciel, od 2001 roku pełni również funkcję prezesa międzynarodowego stowarzyszenia „ARTYŚCI W NATURZE”. W latach 2001–2003 był kuratorem oraz uczestnikiem Międzynarodowego Sympozjonu Artystyczno-Programowego, które odbyło się pod nazwami „TOPIŁO 2001”, „TOPIŁO-UTOPIA 2002” i „TOPIŁO-UTOPIA 2003”. W roku 2001 obronił pracę doktorską w zakresie sztuk pięknych na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, której tematem była ekspozycja „Żona Lota” (promotor: Adam Myjak).

W 2008 roku, na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, uzyskał stopień doktora habilitowanego, z rozprawą habilitacyjną zatytułowaną „Proces jako element wartości artystycznej dzieła”, skupiającą się na teoretycznych aspektach jego twórczości. Na przełomie 2009 i 2010 roku, z okazji dwudziestolecia pracy twórczej artysty, opublikowano monografię „Proces-ja/Process-I-On”, która zwięźle podsumowuje jego dorobek artystyczny.

Prace Perszki są wielokrotnie wystawiane na aukcjach charytatywnych, w tym na rzecz fundacji Ewy Błaszczyk, znanej jako Akogo (Warszawa 2007), a także Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Poza tym, artysta zaangażowany jest w warsztaty prowadzone w przestrzeni publicznej, w którymi współpracuje z CSW Zamek Ujazdowski.

Twórczość

W złożonej twórczości Jarosława Perszko centralnym zagadnieniem pozostaje rzeźba jako obiekt o dynamicznej naturze. Dzieła artysty z jego początkowych lat nawiązywały do tradycji polskiej rzeźby, a w latach 1998–2000 głównym tworzywem, z którego powstawały jego prace, były metale, takie jak brąz oraz aluminium, jak również kamienie, w tym marmur i granit. W tych realizacjach widoczne były wpływy klasycznych rzeźbiarzy, w tym Alberto Giacomettiego i Richarda Serry, a także polskich artystów, między innymi Barbary Zbrożyny oraz Adolfa Ryszkę, z którymi łączyły go zarówno relacje zawodowe, jak i osobiste przyjaźnie. Jego prace z tego okresu przyjmowały formy uproszczonych figur ludzkich oraz elementów krajobrazowych, jak na przykład te wystawione w Galerii Manhattan w Łodzi w 1998 roku, czy także „Cienie”, które miały miejsce w Galerii Marszand w Białymstoku w tym samym roku.

Po roku 2000, mimo że nie porzucił tradycyjnych technik rzeźbiarskich, wprowadził do swoich działań elementy eksperymentu, które angażowały widza oraz przestrzeń wystawienniczą. Od tego momentu kluczowym problemem stał się nie tylko sam obiekt rzeźbiarski, ale również proces jego powstawania oraz interakcja z otoczeniem. Artysta zaczął również stopniowo rezygnować z tradycyjnych technik odlewniczych, wykorzystując do swoich prac takie materiały jak czarny piach odlewniczy, wapno, sól i woda. Tego typu innowacyjne podejście zaowocowało dziełami prezentowanymi w Galerii Arsenał w Białymstoku w 2002 roku, a także w pracach „Papier, smoła, sól” podczas Międzynarodowego Pleneru Plastycznego „Czartowisko 2003”. Jego zainteresowanie przedmiotami codziennego użytku oraz ludzkim ciałem umożliwiło dostrzeganie w nich wartości, które, po kreatywnej transformacji, zyskiwały nowe znaczenia, jak na przykład w „Dekalogu”, prezentowanym w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku oraz w „Żonie Lota” wystawionej w Musee des Beaux-Arts de Dole we Francji w 2002 roku.

W swoich performansach artysta często podkreślał destrukcyjne aspekty fizycznych obiektów, ich kruchość oraz nietrwałość, co miało odniesienie do problematyki czasu w kontekście ludzkiej egzystencji. W pracach takich jak „Po co po”, prezentowanej w Galerii „Kaplica” Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, czy „to be” w Dziga Gallery we Lwowie, problem ten ujawniał się w sposób szczególny. Proces twórczy u Jarosława Perszko z zawsze stawiał w powiązaniu z metaforycznymi oraz filozoficznymi kwestiami przemijalności, nietrwałości, a także syntezy materii oraz ducha. Jedną z wartościowych definicji tej praktyki dostarcza Eulalia Domanowska, kuratorka wystawy „Pejzaż” w Galerii XX1 w Warszawie, która pisze: „Jarosław Perszko tworzy prace nasycone tajemnicą, metafizyką. Akt twórczy, którego zapisem jest materialna forma rzeźby, wynika u niego z filozofii artysty, traktującego uprawianą sztukę jako nieustanne źródło poznania.”

Warto dodać, że dzieła Jarosława Perszko są eksponowane w zbiorach Muzeum Narodowego w Szczecinie, Centrum Sztuki Współczesnej w Zamku Ujazdowskim, CRP Orońsko oraz Mazowieckim Centrum Sztuki Współczesnej w Radomiu, a także w prywatnych kolekcjach rozsianych po Francji, Szwecji, Stanach Zjednoczonych i Polsce.

Wystawy indywidualne i problemowe

W dorobku artystycznym Jarosława Perszki znajduje się wiele ważnych wystaw zarówno indywidualnych, jak i problemowych, które miały miejsce w różnych lokalizacjach. Wśród nich szczególną uwagę zwracają:

• 1998 Płaszczyzna, Galeria Manhattan, Łódź,
• 1998 Cienie, Galeria Marszand, Białystok,
• 2000 Biały, Galeria Arsenał, Białystok,
• 2001 Upadek miarą siły, X Wystawa Wielkanocna, Muzeum Etnograficzne, Toruń,
• 2001 Żona Lota, Galeria Marszand, Białystok,
• 2002 Rzeźba-performance, Galeria Pod Arkadami, Łomża,
• 2002 Dekalog, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko,
• 2002 Z.P.P. i w P.S.O.(D. II), Galeria Arsenał, Białystok,
• 2002 Żona Lota II, Forges de Champagnole, Musee des Beaux-Arts de Dole (Francja),
• 2002 10 szt., Invitation on voyage, Galeria prywatna, Chaussenans (Francja),
• 2003 Żona Lota II, Le Gymnase Espace Culturel, Besançon (Francja),
• 2003 po co po, Galeria ≪Kaplica≫, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko,
• 2003 przez, Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego, Białystok,
• 2003 Papier, Galerie Bourge de Sirod, Francja,
• Quelle, Ratyzbona, 2009,
• 2003 Papier, smoła, sól, Międzynarodowy Plener Plastyczny „Czartowisko 2003”, Czartoria,
• 2003 Żona Lota II, ALLIGES, Lons-le-Saunier, Francja,
• 2004 Schi-bu-i, Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha”, Kraków,
• 2004 to be, Dziga Gallery, Lwów, Ukraina,
• 2004 W kotłowni, PEC, Hajnówka,
• 2005 B. T., School of Arts, Instituto Politecnico de Castelo Branco, Portugalia,
• 2005 …from ten, Galeria 261, ASP Łódź,
• 2005 zbierać kamienie, Festiwal Sztuki Współczesnej, ZOOO 2005, Lwów,
• 2005 …from ten, Galerie Bourge de Sirod, Francja,
• 2006 Los, Podziemia Kościoła Pokamedulskiego, Bielany, Warszawa,
• 2006 B. T.. Wydział Architektury PB, Białystok,
• 2006 Miejsce, Galeria Arsenał, Białystok,
• 2006 Dekalog III, BDK, Bielsk Podlaski,
• 2006 W ramie i poza ramą, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa,
• 2006 Bailly-Cowell i Perszko w fabryce, Zakłady Maszynowe HAMECH, Hajnówka,
• 2007 …from ten, Frigo Arte Centre, Paryż,
• 2007 Relacje obiektu w przestrzeni, V Podlaski Festiwal Nauki i Sztuki, WA PB, Białystok,
• 2007 Mała wielka forma, Międzynarodowy Festiwal Sztuki Współczesnej – Experyment, Zbąszyń,
• 2007 6 z 7/1, Międzynarodowy Sympozjon Artystyczny – Aliaż, Hajnówka,
• 2007 Mała wielka forma, Galeria Dzyga, Lwów,
• 2008 …from ten, Wydział Sztuk Pięknych, UMK, Toruń,
• 2008 Kartki i Torby, Galeria 2B+R, Warszawa,
• 2008 Brzmienie Pustki, Festiwal Sztuki Współczesnej, Lwów, Ukraina,
• 2008 Siedem cudów, Invitation on voyage, Etival, Francja,
• 2008 Pomiędzy, Podziemia Kościoła Pokamedulskiego, Bielany, Warszawa,
• 2009 kilogram masła, Galeria Pokaz, Warszawa,
• 2009 schi-bu-i, Galeria Kaplica, CRP, Orońsko,
• 2009 Puste i pełne, Galeria Rogatka, Radom,
• 2009 Niebieski i Żółty, Tydzień Sztuki Współczesnej, Lwów,
• 2009 Miejsce, Galeria Cysterna, CSW Zamek Ujazdowski, Warszawa,
• 2009 Dekalog, Muzeum Sztuki Współczesnej, o. Muzeum Narodowego w Szczecinie,
• 2010 Pejzaż, Galeria XX1, Warszawa,
• 2010 w pół drogi, Galeria Rotunda, ASP Poznań,
• 2010 Wymiar, Muzeum Idei, Lwów.

Wystawy zbiorowe

Oto lista istotnych wystaw zbiorowych, w których uczestniczył artysta:

• 2002 – INTEGRART 2001, Dom Artysty Plastyka w Warszawie,
• 2003 – Czartowisko 2003, Galeria Alisar w Warszawie,
• 2003 – Topiło Utopia 2003, Topiło,
• 2005 – Wśród Przyjaciół, Galeria-Pracownia, Emilii Plater 14, Warszawa,
• 2005 – Topiło Utopia 20200501-2005, Muzeum Kultury Białoruskiej, Hajnówka,
• 2007 – Chusta św. Weroniki, Podziemia Kościoła Pokamedulskiego, Uniwersytet Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Warszawie,
• 2008 – 6 z 7/1, Międzynarodowy Sympozjon Artystyczny – Aliaż w Hajnówce,
• 2008 – pod ochroną parasola, LET CSW Zamek Ujazdowski, Pole Mokotowskie, Warszawa,
• 2008 – …to plane, Festiwal Krótkich Form 4’’61’, VI Podlaski Festiwal Nauki Sztuki, Politechnika Białostocka, Białystok,
• 2009 – Der Katolische Faktor in der zeitgenössischen Kunst aus Polen und Deutschland, Historische Musseum w Regensburgu, Niemcy,
• 2009 – energia pola, Pole Mokotowskie, CSW Zamek Ujazdowski w Warszawie,
• 2009 – kilogram masła, Ikony Zwycięstwa, Centrum Humboldta w Berlinie,
• 2009 – Zapomniane pokoje, Bałtycka Galeria Sztuki w Ustce,
• 2010 – Piękne kłamstwa, Galeria XX1, Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie,
• 2010 – Dotyk człowieka, Ambasada Niemiec w Warszawie.

Nagrody i wyróżnienia

Jarosław Perszko odniósł wiele sukcesów w swojej karierze artystycznej, otrzymując liczne nagrody oraz wyróżnienia, które potwierdzają jego talent i zaangażowanie w sztukę.

• Rezydent międzynarodowego sympozjonu realizacyjnego Alliages 2002, Champagnole (Francja),
• Nagroda Marszałka Województwa Podlaskiego w dziedzinie twórczości artystycznej za sezon 2001/2002, Białystok, 2002,
• Nagroda-Srebrna Stopka, Międzynarodowy Sympozjon Artystyczny, Czartoria 2003,
• Odznaka honorowa Zasłużony dla Kultury Polskiej, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Warszawa 2006,
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, 2019.

---

Oceń: Jarosław Perszko

---